Miyofasyal Ağrı Sendromu

Miyofasyal ağrı sendromu (MPS), kas-iskelet sistemini etkileyen bir kronik ağrı durumudur. Çoğu insan, genellikle birkaç haftada kendi kendine düzelebilen bir kas ağrısı yaşarken, bazı insanlar için kas ağrısı devam eder. Miyofasyal ağrı sendromu (MPS) olan kişilerde, hassas noktalar tetik noktaları olarak bilinir. Bu alanlar, kasların gergin bantlarından (fasia) oluşur. Bu tetik noktalarına basınç uygulandığında, vücudun farklı bir bölümlerinde ağrı oluşur. Omuz kuşağı, boyun ve bel bölgesindeki ağrıların yaygın nedenidir.

Fibrozit veya yumuşak doku romatizması gibi isimler de verilmiştir. Yaşla birlikte görülme sıklığının da arttığı, özellikle 30-50 yaş arasında sık görüldüğü söylenebilir. Kadınlarda daha sık görülür. Ağrıyı çıkaran en önemli etmenler travma ve kaslara aşırı yüklenmedir. Akut travma sonucu kas veya fasya içinde küçük sınırları belli, hipersensitif alanlar oluşur, istirahatle ve palpasyonla ağrılıdır.

Miyofasyal ağrı sendromunda ağrı ve spazm sonucu kısalmış kaslarda hassasiyet ve sürekli ağrı vardır. Genellikle ağrı ısrarlı, halsiz bırakıcı, günlük yaşamı etkileyen bir nitelik gösterir. Kaslarda gerginlik, eklemlerde kısıtlılık ve yorgunluk ağrıya eşlik edebilir. Ağrı yanıcı, periyodik veya sürekli, hafif veya şiddetli olabilir. Ağrı ile ilgili olarak yansıyan ağrı bölgesinde hiperaljezi görülür. Hava değişimi, enfeksiyonlar, stres ve ruhsal gerginlik ağrıyı arttırır. Hareket kısıtlılığı ve tutukluk hissedilebilir. Ağrılı tutukluk gergin bantların anormal gerilimine bağlıdır. Günlük yaşam aktiviteleri sırasında, yorgunluk ve güçsüzlükten yakınırlar. Uykusuzluk ve depresyon görülebilir. Dengesizlik, baş dönmesi, uyuşukluk, ekstremitelerde soğukluk hissi gibi belirtilerle karşı karşıya kalınabilir.

Miyofasyal ağrı sendromunun temel klinik öğesi olan, tetik nokta, herhangi bir iskelet kasının gergin bandı içinde bulunan, kompresyonla ağrılı, palpasyon sırasında lokal seyirme yanıtı oluşturan fokal hassas noktalardır. Tetik noktaya bağlı kas esnekliği azalır, kasın boyu kısalır ve kastaki kasılmaya bağlı ağrı oluşur. Eklem hareket açıklığı da azalabilir, kısalmış kas yapıları gergin bantları oluşturur.

Uyarıcı faktörler

• Kötü duruş
• Garip pozisyonlarda uzun süre oturmak
• Beslenme yetersizlikleri
• Egzersiz veya hareket eksikliği
• Kas-iskelet sistemi veya intervertebral disklerde herhangi bir yaralanma
• Genelleştirilmiş yorgunluk
• Uykusuzluk
• Hormonal değişiklikler (menopoz)
• Kasların hızlı ve yoğun soğutulması (örneğin bir klimanın önünde uyurken)
• Duygusal sorunlar (depresyon, anksiyete)
• Obezite
• Sigara içmek

Tanı kriterleri

• Bölgesel ağrı yakınması mevcuttur.
• Tetik noktadan kaynaklanan ağrının yayılım bölgesinde ağrı veya hassasiyet olabilir.
• İlgili kas grubunda gergin bant palpe edilebilir. Gergin bantın uzunluğu boyunca hastayı sıçratacak hassas bir nokta olabilir.
• Hareket genişliğinin kısıtlanması vardır.
• Tanıda rutin laboratuar tetkikleri normaldir.

Klinik bulgular

Miyofasyal tetik noktalar için ilk önce fizik muayene yapılır. Doktorunuz kaslarınızın gergin bantlarında hassas nodüller arayacak ve bir ağrı yanıtı bulmak için onlara basacaktır. Bir tetik noktasına bastığınızda, doktorunuz kasta bir seğirme hissedecektir (“atlama işareti” olarak da adlandırılır). MPS’nin varlığını gösterebilecek başka bir test yoktur. Doktorunuza mevcut tüm semptomlarınız ve geçmiş yaralanmalar veya ameliyatlar hakkında bilgi vermek çok önemlidir.

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere doktorunuzun bulabileceği birkaç farklı miyofasiyal tetik noktası vardır:

Aktif tetik noktaları: Tetik noktaları, gergin bir kas bandı içindeki nodüllerdir. Genellikle kas ağrısının kaynağıdır. Çok hassastırlar, ağrıya neden olurlar ve dokunulduğunda seğirmeye neden olurlar.

Gizli tetik noktaları: Bu nodüller dokunulduğunda ağrıya neden olmaz. Yıllarca uykuda kalabilir ve stres veya travma olduğunda aktif hale gelebilirler.

İkincil tetikleme noktası: Bu, başka bir kas stresi olduğunda aktif hale gelen kasta ağrılı bir noktadır.

Uydu miyofasyal noktası: Bu, başka bir tetikleme noktasının yakınında bulunduğu için aktif hale gelen acı verici bir noktadır.

Tedavi

Tedavi çok yönlü yaklaşım gerektirir. Kısa dönemde amaç ağrıyı azaltmak için tetik nokta ve gergin bantları ortadan kaldırmak, uzun dönemde ise kasların esnekliğini artırmak, uyarıcı faktörleri ortadan kaldırmak ve tekrar oranlarını azaltmaktır. Hastayı hastalığın nedenleri ve baş etme yönleri konusunda bilgilendirmek, hastalığı provoke eden faktörleri ortadan kaldırmaktır. Ağrıyı ve kas spazmını azaltıcı ilaç kullanmak, uykuyu düzenleyip, psikolojik destek sağlamaktır.

Fizik tedavi yöntemleri ile ağrı ve spazmı kontrol altına almak mümkündür. Yüzeysel ve derin ısıtıcılar, ultrason, tens ve tetik noktalara yapılan tedaviler, masaj ile kas ve sinirleri uyarmak, kan akışını arttırmak, ağrının azalmasında yardımcıdır. Egzersiz programları kas esnekliğini ve kasın normal boya ulaşmasını sağlamaktadır. Güçlendirme egzersizlerine erken dönemde değil, ağrı tamamen ortadan kalktıktan sonra başlamak önemlidir.

Kuru iğneleme: Kuru iğneleme, miyofasyal tetik noktalarını etkisiz hale getirmenin en hızlı yollarından biridir. Doktorunuz özel iğneyi doğrudan tetik noktasına sokacak, bir daire içinde hareket ettirecek ve içeri ve dışarı sokacaktır. Acı verici olabilir, ancak tetik noktasını etkisiz hale getirmenin ve ağrıyı azaltmanın en etkili yollarından biridir.

Tetik noktası enjeksiyonları: Tetik noktası enjeksiyonları kuru iğneleme gibidir, ancak dokuya doktorunuzun uygun gördüğü bir ilaç enjekte edilir. Etkileri kuru iğneleme ile karşılaştırılabilir, ancak prosedür daha az rahatsızlığa neden olabilir.

Ultrason tedavisi: Ultrason makineleri, ses dalgalarını cilde uygulanan ses ileten bir jel yoluyla dokuya iletir. Ses dalgaları kasları ısıtabilir, rahatlatabilir, kan akışını iyileştirebilir ve spazmı kaldırabilir. Ağrı giderici etkiler minimal olabilir. Ancak, bu tedavi sertliği azaltabilir ve gerilmeden önce yapılırsa hareketliliği artırabilir.

Masaj terapisi: Miyofasyal tetik noktalarını rahatlatabilecek çeşitli masaj tedavileri vardır. Masaj terapisi kan akışını arttırır ve kasları ısıtır. Bu, sertliği azaltmaya ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Masaj terapisti, tetik noktalarınıza baskı yapmak için başparmağını kullanabilir, bu da ağrıyı şiddetlendirir ve daha sonra kas gerginliğini serbest bırakır.

Kendi kendinize yapabilecekleriniz

Ağrıyı azaltmak ve yaşam kalitenizi artırmak için evde yapabilecekleriniz vardır.

• İş yerinde daha iyi bir sandalye seçin ve duruşunuzu geliştirin.
• Bilgisayarınızın yüksekliğini doğal göz çizginize düşürün.
• Yeni bir yatak deneyin veya uyku pozisyonunuzu ayarlayın.
• Yoga, pilates veya başka bir germe tekniği uygulayın.
• Ağır kaldırma yaparken sırt desteği takın.
• Kişisel bir masaj veya titreşimli cihaz kullanın.
• Bir egzersiz programı başlatın ve kaslarınızı her gün hareket ettirin.
• Bir ruh sağlığı uzmanına danışın ve stres seviyenizi azaltın.
• Herhangi bir kas yaralanmasından hemen sonra bir buz paketi kullanın.
• Kas iltihabını tedavi etmek için nemli ısı kullanın.
• Sıcak bir banyo yapın.

Prognoz

Miyofasyal ağrı sendromu kronik bir hastalıktır. Hastalığın seyri sırasında aktif tetik noktaları kendiliğinden iyileşebilir. Bazen tedaviye direnç gösterip kalıcı olabilir. Yeterli tedavi edilmezse veya uyarıcı faktörler devamlılık gösteriyorsa, yeni tetik noktaları ortaya çıkabilir. Tetik noktaları, yorgunluk, soğuk ve hava değişimleri, ruhsal sorunlar gibi nedenlerle aktif hale gelebilir. Miyofasyal ağrı sendromu yaşam kalitenizi etkileyebilir. Eğer keyif için yapılan fiziksel aktivitelere katılmak mümkün olmayabilir. Bu depresyon ve izolasyona yol açabilir. Semptomlar ilk geliştiğinde tedavi aramak, bir destek grubu bulmak ve arkadaşlarınızla ve ailenizle konuşmak yardımcı olabilir.