Omuz Ağrısı
Omuz, hepsi birlikte çalışan tendon, bağ ve kastan oluşan esnek bir eklemdir. Ağrı, genellikle yaralanmalardan, genel aşınma ve yıpranmalardan ve iltihabi durumlardan kaynaklanır.
Omuz ağrısının en sık sebepleri
Tendinit: Kasları ve kemikleri birbirine bağlayan tendonların iltihaplanması anlamına gelir. Bu tendonların iltihaplanması omuz eklemi çevresinde ağrıya neden olabilir ve bu bölgedeki cilt kızarmış ve şişmiş görünebilir. Tendinit akut veya kronik olabilir. Akut tendinit genellikle yaralanmalardan veya omuz ekleminin aşırı kullanımından kaynaklanır. Artrit gibi durumlar kronik tendinit sebebidir.
Bursit: Eklemlerdeki kemikler ve yumuşak dokular arasında yastık görevi gören küçük, sıvı dolu keseler olan bursaların iltihaplanması anlamına gelir. Bursit tipik olarak yaralanmalardan, aşırı kullanımdan ve eklemlerin tekrarlayan hareketlerinden kaynaklanır. Bununla birlikte, artrit ve gut gibi enfeksiyonlar ve enflamatuar durumlar da bursa iltihabına neden olabilir. Omuzdaki bursit, kolun hareketini kısıtlayabilen ve günlük aktiviteleri zorlaştırabilen hassasiyet ve ağrıya neden olabilir.
Tendon yırtığı: Kas ve kemikleri birbirine bağlayan tendonlar bazen yırtılabilir. Bu hasar kısmi olabilir veya tendon kemikten tamamen ayrılabilir. Bir tendon yırtılması, yaralanmalardan, sürekli aşırı kullanımdan ve kişi yaşlandıkça omuzdaki genel aşınma ve yıpranmadan kaynaklanabilir. Omuzda yırtıklar tipik olarak döndürücü manşet ve biseps tendonlarını etkiler. Tendon yırtıkları kolda ağrı, şişme ve güçsüzlüğe veya hareketliliğin azalmasına neden olabilir.
Sıkışma: Omuz sıkışması, bir kişi kolunu kaldırdığında kürek kemiğinin veya akromiyonun üst kısmının döndürücü manşet tendonlarına ve bursa üzerine sürtünmesi anlamına gelir. Sıkışma hareketi sınırlayabilir, kolda ağrı ve güçsüzlüğe neden olabilir ve bursit ve tendinite yol açabilir.
Omuz çıkığı: üst kol kemiği omuz yuvasından kaydığında meydana gelir. Kemik yuvadan tamamen çıktığında tam bir çıkık meydana gelir. Subluksasyon, kemiğin yuvadan yalnızca kısmen çıktığı zaman anlamına gelir. Omuz çıkıkları çok ağrılı olabilir ve genellikle etkilenen kolun hareketini engeller. Omuz ayrıca şekilsiz görünebilir veya kemiğin yerinden çıktığı derinin altında bir çıkıntı olabilir. Omuz çıkığı genellikle temas sporları oynamak gibi bir yaralanma nedeniyle oluşur. Çıkık, eklem ve çevresindeki bağ dokulara zarar verebilir ve bu da bir kişiyi gelecekteki çıkıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir.
Osteoartrit: Kireçlenme, eklemlerdeki kıkırdağın yavaş yavaş parçalandığı dejeneratif bir durumdur. Osteoartrit genellikle dizleri, kalçaları ve elleri etkiler, ancak omuz da dahil olmak üzere vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir. Osteoartrit semptomları zamanla kötüleşme eğilimindedir ve eklemde şişme, ağrı, sertlik ve azalmış hareket içerir. Bir kişi ayrıca omzunu hareket ettirirken bir gıcırtı hissi de fark edebilir. Bir kişi yaşlandıkça önceki yaralanmalar ve genel aşınma ve yıpranma osteoartrite yol açabilir.
Kırıklar: Tipik olarak şiddetli ağrı, şişme ve morarmaya neden olur. Düşmeler, spor yaralanmaları ve motorlu taşıt kazaları omuz kırıklarının yaygın nedenleridir.
Ayrıca, kas yırtıkları ve zedelenmeleri, tendinitler, kırıklar, kireçlenme, donuk omuz, akciğer tümörleri, akciğer iltihapları, karaciğer ve safra kesesi hastalıkları, boyun fıtıkları, kalp rahatsızlıkları da omuz ağrısına sebep olabilir.
Tedavi
Tanı konduktan sonra tedavi nedene göre planlanır. Tedavi planlamasında ortopedi, fizik tedavi, algoloji, romatoloji, diyetisyen ve psikologdan oluşan bir ekip görev alır. İlaç tedavisi, ağrıyı azaltmak için günlük aktiviteleri azaltmak (istirahat), omuzu destekleyen kasları güçlendirmek ve germek için fizik tedavi görmek, soğuk uygulamaları, algoloji tedaviler ve enjeksiyonlar ile gereken hastalarda cerrahi tedavi.
Fizik tedavi
Omuz tedavisinde ilk hedef omuzun donmasını engellemek olmalıdır. Çünkü altta yatan pek çok patolojide donuk omuz oluşabilir. Omuz tedavisi için, egzersiz (özellikle posterior kapsül germe egzersizleri), fasya gevşetme, manyetik alan tedavisi, lazer tedavisi, sıcak ve soğuk uygulamalar, tens, manuel terapi ve kinezyolojik bantlama tedavileri yapılmaktadır. Omurda gelişen her bir patoloji için ayrı bir fizik tedavi planı yapılır. Bu tedavilere birkaç örnek verebiliriz.
Fasya gevşetme: Dokunmaya karşı oluşan hassasiyeti azaltır. Aynı zamanda omuzda oluşan ödemi azaltmak için yapılır. Fasya gevşeteme tedavisi ile o bölgede kan akışı arttırılır.
Manyetik alan tedavisi: Doku iyileşmesini hızlandırır.
Lazer tedavisi: Hücre zarlarında geçirgenlik artırır. Bu da hücrenin daha fazla beslenmesini, haliyle dokunun daha hızlı iyileşmesini sağlar.
Manuel terapi: Eklem problemlerinde elle uygulanan bir dizi itme, çekme ve gevşetme yöntemidir. Omuz problemleri bazı postür bozukluklarına ve omuz ekleminde oluşan bloklara bağlı olabilir. Komşu eklemlerin hareket kabiliyetinin artırılmasıda iyilşemeyi hızlandırır.
Kinezyolojik bantlama teknikleri: Tedaviler arası omuz eklemini korurken aynı zamanda omuz hareketlerine yardımcı olmak için yapılır. Kinezyoljik bantlama tekniklerinin aynı zamanda dolaşım arttırıcı etkiside vardır. Bu da doku iyileşmesine yardımcı olur.
Egzersiz: Hareket kısıtlılığı varsa bu kısıtlılığın açılması için germe egzersizleri, erken dönemde ise kısıtlılığın önlenmesi için eklem hareket açıklığı egzersizleri yapılmalıdır. Ağrılı ve hareketsiz eklemin kasları zayıflayacağından kas gücünü korumak veya yeniden kazanmak için güçlendirme egzersizleri yapılmalıdır. Kapsül germe egzersizleri çok önemlidir tedavinin içinde mutlaka olmalıdır.
Algolojik tedavi
Omuz ağrılarında algolojik tedavilerden, supraskapular sinir blokajı, omuz eklem içi enjeksiyonları, akromioklavikular eklem içi enjeksiyonları, tetik nokta enjeksiyonları, proloterapi ve nöral terapi uygulanabilir.
Ortopedik cerrahi
Fizik tedavi, manuel tedavi, algolojik tedaviler gibi konservatif tedavilere rağmen şikayetler düzelmemiş ise cerrahi müdahale gerekebilir. Hastalığın şiddetine ve tipine uygun olarak kapalı, yani artroskopik veya açık ameliyat gerekebilir.