Zona ve Ağrı

Varicella-zoster adlı bir virüs çoçuklukta su çiçeği hastalığına neden olur. Su çiçeğinin iyileşmesinden sonra virüs, sinir sisteminiz de gizlenir ve uzun yıllar bu şekilde kalabilir. Bazen, yıllar sonra bile, strese bağlı olarak, ağır hastalıklardan sonra virüs yeniden aktifleşerek sinir dermatomları boyunca sinir, sinir kökü ve ciltte lezyonlara yol açıp zona hastalığına neden olabilir.

Zona hastalığının ilk belirtileri, döküntüden bir ila beş gün önce ortaya çıkar. Bu erken uyarı işaretleri genellikle kızarıklığın gelişeceği yerde hissedilir. Şiddetli yanıcı, bıçak saplayıcı, karıncalanma tarzı ağrıya kaşınma, ateş bulguları da eşlik edebilir. Daha sonra ciltte kızarıklıklar veziküler hale gelir ve seröz bir eksüda ile dolu küçük kabarcıklar oluşturur. Ağrılı veziküller kanla dolduğunda bulanıklaşır, koyulaşır ve yedi ila on gün içinde kabuklanır. Genellikle kabuklar dökülür ve cilt iyileşir. Zonadaki cilt lezyonu genellikle vücudun tek bir tarafında, orta hattı geçmeyen, dermatomları takip eden kuşak şeklindeki sıvı dolu kabarcıkların belirgin bir kümesi şeklindedir. Bu, latince kemer, kuşak kelimesinden gelen "zona" ismini açıklar. Zona kabarcıkları vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilir. Sonuç olarak zona adı verilen kendine özgü, ağrılı bir döküntü oluşur.

Zona hastalığının neden olduğu dayanılmaz, dermatomal sinir ağrısı (nevralji), cilt lezyonları ve kızarıklık iyileştikten sonra 3 ay daha devam ederse, post-herpetik nevralji (PHN) olarak adlandırılır. Zona olan 5 hastadan yaklaşık 1'inde PHN gelişir PHN ise şiddetli yanıcı, bıçak saplanması veya elektrik çarpması tarzında ağrı atakları ile karakterizedir. Ayrıca dokunma gibi durumların ağrılı hissedilmesi (allodini) veya küçük şiddetteki bir ağrıya artan hassasiyet (hiperaljezi) dahil olmak üzere çeşitli ağrı türleride ortaya çıkabilir. Anormal hisler ve kaşıntı da meydana gelebilir. Şiddetli vakalarda ağrı veya kaşıntı uykusuzluğa, kilo kaybına, depresyona ve hatta intihara neden olacak kadar kötü olabilir. Bu kadar şiddetli ağrı yapan PHN tedavisinde çeşitli ilaçlar ve girişimsel ağrı yöntemleri uygulanır.

Tedavi

Omuriliğin etrafındaki alana (epidural bölge) veya dermatom bölgesindeki sinirin etrafına bir kortikosteroid ilacı enjekte edilebilir. Zona püstüler deri döküntüsü tamamen kaybolana kadar steroidler kullanılmamalıdır.

Lidokain, yaygın bir lokal anestezik ve antiaritmik ilaçtır. Deriye uygulandığında, iltihaptan kaynaklanan kaşıntı, yanma ve ağrıyı giderebilir. Yamalar, etkilenen bölgeye uyacak şekilde kesilebilir.

Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) tedavisi, ağrının oluştuğu alanlara elektrotların yerleştirilmesini içerir. Bunlar küçük elektriksel impulslar yayar. Beyne giden ağrı sinyallerini bloke etme prensibi ile çalışırlar.

Omurilik veya periferik sinir uyarımı, birçok nöropatik ağrı durumunu hafifletmek için güvenli, verimli ve etkili bir yol sunar. Omurilik stimülatörü ise omuriliğin üzerindeki epidural boşluğa yerleştirilir. Periferik sinir stimülatörü, periferik bir sinirin üzerinde deri altına yerleştirilir. Elektrotlar yerine yerleştirilir yerleştirilmez, sinire zayıf bir elektrik akımı vermek için açılırlar. Bu stimülatörler yardımıyla ağrısız duyusal yolu uyarılarak, beyne ağrılı sinyallerinin gitmesini azaltılarak ağrının azalmasına neden olur.