Romatoid Artrit

Romatoid artrit, otoimmün artritin en yaygın şeklidir. Başlıca sinovyal eklemlerin ve sinovyal özellikteki tendon kılıflarının inflamasyonuyla karakterize kronik, ilerleyici, otoimmün bir hastalıktır. Başlıca tutulum eklemlerin sinovyal dokularında olmasına rağmen, eklem dışı sistemik tutulumlar da görülebilir. Hastalık daha çok 35-50 yaş arasında ve kadınlarda daha sık görülür. Romatoid artrit, klinik özellikleri, ilerleyişi ve tedaviye yanıt açısından farklılıklar gösteren heterojen özellikte bir hastalıktır.

Nedeni

Çok önemli gelişmelere rağmen romatoid artrit nedenleri hala tam olarak aydınlatılamamıştır. Romatoid artrit, otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün bir hastalıkta, bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi sağlıklı dokusuna saldırır. Bağışıklık sistemi, eklemlerinize gönderilen ve eklem ağrısına ve şişmeye neden olan çok fazla inflamasyon oluşturur. Eğer inflamasyon uzun bir süre devam ederse ekleme zarar verebilir. Bu hasar genellikle meydana geldiğinde tersine çevrilemez.

Klinik bulgular

Romatoid artrit klinik tablosu ve prognozu açısından heterojen bir hastalıktır. Bazı olgularda hastalık hafif bir beceri yitimi ile seyrederken, çoğu olguda kalıcı, agresif ve birkaç yıl içinde eklem hasarı oluşturacak şiddette gelişebilir. Romatoid artrit değişken şekillerde başlayabilir. Hastaların çoğunda sinsi bir başlangıç söz konusudur. Yorgunluk, halsizlik, yaygın kas ağrıları ilk, spesifik olmayan yakınmalardır. Bazen düşük dereceli ateş, Raynaud fenomeni gibi atipik bulgular olabilir. Tüm bu bulgular aylar öncesinden hastalığa öncülük edebilir. Sabah tutukluğu ağrıdan önce ortaya çıkan ilk bulgu olabilir.

Büyük ve küçük eklemler tutulabilmektedir. Ellerde mekik parmak, kuğu boynu deformitesi, botuonniere deformitesi olabilir. Ayrıca bilek, dirsek, omuz, kalça diz, yayak ayak bileği temporomandibuler eklem, servikal omurga gibi pek çok farklı yer tutulabilir. Seyrek olarak tek eklem tutulumu ile başlayabilir. Yumuşak doku ve eklemlerde şişlikler gözlenebilir. Ayrıca eklemler dışında diğer organlar da romatoid artritten etkilenebilmektedir.

Tanı

Hastalığın hikayesi ve muayene bulguları muayene eden hekime romatoid artriti düşündürebilir. Kan tetkikleri ve laboratuvar bulguları tanıyı destekleyebilir. Romatoid artritte görülebilen kandaki antikorları aramak için kan testleri yapılır. Ayrıca, yüksek düzeyde inflamasyonu aramak için kan testleri yapılır. Romatoid artriti teşhis etmek için tek bir test yoktur. Radyolojik görüntüleme olarak eklem değişikliklerine rastlanmaktadır.

Tedavi

Romatoid artrit tedavisinin temel amacı remisyon, yani hastalık bulgularının hafifletilmesi, hastalığın ilerleyişinin yavaşlatılmasıdır ve son 30 yılda önemli gelişmeler olmuştur. Mevcut tedaviler çoğu hastada semptomların iyi veya mükemmel bir şekilde hafifletilmesini sağlar. Doğru ilaçlarla, birçok hasta aktif hastalık belirtisi göstermeyebilir. Semptomlar tamamen kontrol edildiğinde, hastalık "remisyon" halindedir. Tedavinin amacı eklem ağrısını ve eklemdeki şişmeyi iyileştirmek ve günlük aktiviteleri gerçekleştirme yeteneğini geliştirmektir. İlaç tedavisi en kısa sürede başlanmalı, kalıcı bir hasar olmamasına gayret edilmelidir.

Hasta, ilaç tedavisine destek olarak, deformiteleri engellemek, kas gücü ve becerileri korumak, deformiteleri olabildiğince fonksiyonel hale getirmek, kas gücü ve becerileri yeniden kazandırmak amacıyla planlanan geniş kapsamlı bir rehabilitasyon programına alınmalıdır.

Hastalık eğer hastanın günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede bozacak derecede ağır deformitelere neden oluyorsa, eklemler, kemikler ya da yumuşak dokular için cerrahi tedaviler uygulanabilir.