Diş Sıkma Bruksizim
Diş sıkma (bruksizm) yada diş gıcırdatma öfke, korku yada strese karşı verilen istemsiz bir reaksiyondur. Bazı insanlarda bu reaksiyon gün içinde sıklıkla tekrarlanır. Bu istemsiz diş sıkma ve gıcırdatmaya bruksizm denir.
Buruksizm hem uyanıkken hem de uykuda görülebilir. Ancak insanlar uyurken dişlerinin sıktığının farkına varmazlar. İnsanların %60 kadarı uykusunda çiğneme benzeri kas hareketleri yaparlarken, uyku bruksizmi olanlarda bunun sıklığı ve basma gücü çok artmıştır. Uykudaki diş sıkma ataklarında uygulanan çok şiddetli kuvvet nedeniyle, bu durum ciddi diş ve çene problemlerine neden olabilir. Çene ağrısı, boyun ağrısı ve gerilim başağrısına benzer bir sabah başağrısı sık görülen semptomlardandır. Geceleri diş sıkma ile dişlere binen yüksek basınç dişlerde aşınma, kırılma, diş protezlerinde ve diş etlerinde harabiyete neden olabilir.Bulgular genellikle ilk olarak diş hekimi muayenesinde ortaya çıkar. Pek çok kişi farkında değildir.
Nedenleri
Genellikle uyku ilişkili bir hareket bozukluğu olarak tanımlanır. Tek bir faktörü sorumlu tutmak genellikle zordur. Stres ve anksiyete en önemli tetikleyici faktörlerdendir. Bir ailenin pek çok üyesinde görülebilir, yani ailesel yatkınlık olabilir. Uyku apnesi ile ilişkisi olduğu bilinmektedir. Sigara, alkol ve kafein tüketimi, depresyon ve horlamanın diş sıkmayı tetiklediği bilinmektedir.
Tanı
En kesin tanı, uyku kliniğinde yapılan polisomnografi ile konabilir. Yapması çok emek ve zaman gerektirdiği için tanı için daha kolay yöntemler kullanılmaktadır. Diş hasarı ve çene ağrısı ile yatak partnerinin geceleri olan diş gıcırdatma sesinden bahsetmesi genellikle tanı için yeterli görülür.
Tedavi
Diş sıkma (bruksizm) yada diş gıcırdatmanın kesin ve hızlı bir tedavisi olmasa da, atakları hafifletecek ve diş-çene hasarını azaltacak yöntemler vardır.
Stresin azaltılması: Yüksek miktarda stres buruksizmin en önemli tetikleyici faktörlerdendir. Stresin hayatımızdan tamamen çıkartılamayacağını düşüerek, onun etkisini minimale indirecek yöntemler kullanılabilir. Gevşeme teknikleri ve uykunun düzenlenmesi de fayda sağlayabilir. Ağız plakları, bazı hastalarda diş hasarını azaltarak işe yarayabilir.
Semptomların giderilmesi: Sakız ve sert yiyeceklerden uzak durma, çene eklemine yapılan sıcak-soğuk kompresler ağrının belli bir süre için giderilmesine yardımcı olabilir. Yüz egzersizleri ile baş, boyun masajı kas gerginliğini azaltabilir.
Manuel terapi: Diş sıkmada manuel tedavi özellikle diğer tedavilerle birlikte ve uzun süreli sonuç almak istendiğinde uygulanmaktadır. ayrıca ekibin vereceği egzersiz programı da faydalı olabilir.
Osteopatik tedavi: Çene hareketliliğinizi analiz edilecek, boynunuzu ve başınızı çevreleyen alanlarda kas gerginliğini serbest bırakacaktır. Amaç, normal işlevinizi ve çene kasları ve eklemlerin etkileşimini geri yüklemektir. Tedavi planınız, çene egzersizleri, yumuşak doku masajı, eklem mobilizasyonu, miyofasyal teknikler, elektrik stimülasyonu veya ultrason dahil olmak üzere herhangi bir yöntem ve yöntem kombinasyonundan oluşabilir. Tedavi boyun, omuz, yüz, baş ve ağız kaslarına masajdan oluşur. Tedavi çiğneme kaslarına odaklanır, çene, boyun, baş ve yüz çevresindeki fasyadaki gerginlik serbestleştirilerek tetik noktaları ve ağrı referans alanları ortadan kaldırır. Bu tedavi ayrıca temporomandibular eklemlere yükleyebileceği stresi azaltmak için masseter ve pterygoid kaslara intraoral masajı da içerir. Ağrı sıklıkla dişlerin sıkılması ve / veya öğütülmesi ile ağırlaşır, bu da hastalık, artrit veya yüzdeki travma nedeniyle eklemlere zarar verebilir.
Botoks tedavisi: Bruksizm tedavisinde en popüler tedavi botoks tedavisidir. Burada, çiğneme kasına (masseter kası) botoks enjeksiyonu yapılır. Diş sıkma botoksu 5-10 dakikada yapılan, çok az ağrı hissedilen bir uygulamadır. Genellikle çok yüksek düz yapılmaz. Bu durumda yemek yerken kas güçsüzlüğü olabilir. Tecrübeli ellerde birkaç seans halinde uygulanmalı, ve seans aralıkları hastaya göre belirlenmelidir. Botoksun etkisi genellikle bir hafta sonra başlar. İlk günlerde çiğneme sırasında hafif bir güçsüzlük hissedilebilir. Bu durum genellikle birkaç günde geçer. Botoks tedavisiyle her seansta hastaların diş sıkma problemlerinin azalması ve konforlarının artması beklenmektedir.