Kifoz
Kifoz omurgaya yandan bakıldığında özellikle sırt bölgesindeki omurgaların öne doğru eğiminin anormal şekilde artması ve kambur görünmesidir. Sıklıkla sırt omurgalarında görülebilir. Boyun ve belde normal şartlarda görülen omurganın içe doğru çökük konkav eğimine lordoz denir. Bazı hastalık durumlarında servikal ve lomber bölgede lordoz kaybı, hatta kifoz da görülebilir. Sırt omurgasının 20-45 derece hafif kifotik açısı vardır. Bu açı 50 dereceyi aştığı zaman, omurganın kifotik eğriliği olarak tanımlanır.
Kifoz türleri
Postural kifoz: Duruş bozukluğuna bağlı olarak görülür ve en yaygın kifoz tipidir. Genellikle ergenlik döneminde farkedilir. Bu tür kifoz esnektir. Doğru duruşu sağlamak için egzersiz kullanılır.
Scheuermann kifozu: Omurların kama şekli geliştirdiği bir tür kifozdur. Üst sırt bölgesinde öne doğru eğilmeye neden olan bir durumdur. Nedeni bilinmemektedir ve genellikle erkeklerde görülür. Esnek bir kifoz olmaması nedeniyle ilerleme eğilimindedir.
Konjenital Kifoz: Doğuştan kifozda doğumda omurganın dışa doğru eğrisi vardır ve büyüme ile daha belirgin hale gelebilir.
Posttraumatik kifoz: Travma sonrası oluşan omurga kırıklarına bağlı kifoz görülebilir.
Diğer: Metabolik sorunlar, nöromüsküler durumlar, osteogenez imperfekta, spina bifida, gibi patolojik durumlarda da kifoz deformitesi görülebilir.
Belirtiler
Kifozun en yaygın semptomları şöyledir. Baş vücudun geri kalanına göre öne doğru eğilir. Öne doğru eğilirken, üst sırtın yüksekliği normalden daha yüksek görünür. Sıkı hamstringler (arka uyluk) kasları vardır. Sırt ağrısı olabilir, ancak nadiren normal aktiviteyi etkileyecek kadar önemlidir. Omuz yüksekliğindeki ve kürek kemiği yüksekliğinde farklılık olabilir.
Tanı
Doktor, tam bir tıbbi geçmiş hikayesini öğrenir ve fizik muayene yapar. Şüphelenilen hastalarda radyolojik tetkikler yapılır. Ayakta omurga röntgeninde sırt omjurgasının öne eğimi ölçülür ve normale göre artmışsa kifoz tanısı konur. Bununla birlikte kemik yapıları daha detaylı incerlemek için biligisayarlı tomografi (BT) ve kas, ligaman ve diskler gibi yumuşak dokuları görüntülemek için manyetik rezonans (MR) kullanılır.
Tedavi
Olası ağrılar dışında, kifozun vücuttaki önemli organlar ve yapılar üzerinde zararlı etkileri nadirdir. Bu nedenle tedavi, bir kişinin yaşayabileceği semptomlara dayanmaktadır. Örneğin ağrı şikâyeti olanlar için kaslarını güçlendirici egzersizler ve ağrı kesici ilaçlar kullanılır. Eğriliğin nasıl göründüğü ile ilgilenenler için destek veya postüral egzersizler kullanılabilir. Ameliyat sadece ciddi kifoz vakalarında gereklidir.
Egzersiz: Sırt ve karın kaslarını güçlendirmek için yapılan özel egzersizler ağrıyı azaltmaya ve postürü iyileştirmeye yardımcı olur. Vücut farkındalığını arttırmak ve hareket aralığını geliştirmek için yoga, pilates gibi aktiviteler de yardımcı olacaktır.
Korseleme: Aktif olarak büyüyen çocuklarda kötüleşmeyi önlemek ve hatta çoğu kez kifozu düzeltmek için bir korse kuyllanılabilir.
Ameliyat: Faydaların risklerden daha ağır bastığı şiddetli kifoz vakaları için önerilir. Omurgadan geçen sinirler sıkıştığında ciddi komplikasyonlar gelişir ve aşağıdaki durumlarda ameliyat tavsiye edilir:
- Vertebra çökmesine bağlı hızlı gelişen kifoz.
- Kuvvet kaybı, felç ve denge sorunları
- Mesane veya bağırsak kontrolünün kaybı
- İlaçla kontrol edilemeyen kalıcı ağrıya neden olan belirgin omurga eğrisi
- Solunum ve sinir sistemi gibi önemli işlevlerin bozulması
- Omurganın yapısının daha da kötüleşmesi olasılığı
- Konjenital kifoz veya tedaviye cevap vermeyen Scheuermann kifozu olan hastalar
Ameliyatın türü kişiden kişiye değişir. Cerrah hastaya ve eğrinin spesifik özelliklerine göre karar verir. Çoğunlukla tercih edilen yöntemde, omurganın eğriliğinden sorumlu olan omurların düzeltilmesidir.