Kuyruk Sokumu Ağrısı - Koksalji, Koksidini
Kuyruk sokumu kemiği (koksiks), omurganın en altındaki kısmındaki sakrum kemiğinin alt ucuna eklem yapmış üç küçük kemikten oluşur. Koksidini, koksiks kemiğinde yani kuyruk sokumunda ağrı olmasıdır. Bu ağrı genellikle koksiks kemiği ile sakrum kemiği arasındaki eklem (sakrokoksigeal eklem) problemlerinden kaynaklanır. Oturma ya da sırt üstü yaslanmada şiddetli rahatsızlığa neden olabilir.
Risk faktörleri
Kadınlarda ve yüksek kilolularda daha sık görülür. Kadınlarda erkeklerden yaklaşık 5 kat daha fazla görülür. Bunun sebebi kesin olarak bilinmese de, kadınların kuyruk sokumu kemiklerinin biraz daha arkaya doğru çıkık olması neticesinde daha kolay travmaya maruz kalabileceği düşünülmektedir. Diğer bir neden de kadınların doğum yaparken kuyruk sokumu kemiklerinin zedelenmesi olabilir. Obezitenin de (aşırı şişmanlık) kuyruk sokumu ağrısına neden olabileceği biliniyor. Bunun nedeninin de obezitenin kişinin oturma şeklini değiştirdiği, dolayısıyla hem kötü pozisyonda oturmanın hem de fazla kiloların kuyruk sokumu kemiği üzerine binen fazla basınç olduğu düşünülmektedir.
Koksidini sebepleri
En sık koksidini sebepleri arasında düşme, aşırı bisiklete binme ve kürek sporu gibi zorlu egzersizler vardır. Bu aktivitelerde kuyruk sokumu kemiği ezilebilir, kırılabilir yada çıkabilir. Bu da ağrılı iltihabi reaksiyon ve kas spazmına neden olur. Bunların dışında kuyruk sokumu kemiğinin alt ucundaki kemik büyümeleri, kemiğin omurgaya birleştiği eklemin hastalıkları, eklem iltihapları, enfeksiyonlar ve bu bölgenin kanserleri de koksidini sebebi olabilir.
Tanı
Tanı koymak için hastanın tıbbi hikayesi çok önemlidir. Geçmiş zamandaki düşme ve travmalar sorgulanır. Ağrının kuyruk sokumu kemiğinin üzerinde olması genellikle kolay tanı koydurucudur ve muayenede üzerine basmakla ağrı artabilir. Hastanın muayenesinden sonra manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) ile koksiksin durumunu, sakrokoksigeal eklemde çıkık, kemiklerde kırıklar ya da tümöral hadiselerin olup olmadığı görülebilir.
Tıbbi tedavi
Koksidini hastaların çok az bir kısmında kronikleşebilir ve 2 aydan uzun sürebilir. Bu şekilde yaşam kalitesini ileri derecede bozabilir. Bu şartlarda doktora başvurmak ve tedavi olmak gerekir. Kuyruk sokumu ağrısı olan pekçok kişi tıbbi tedavi ile iyileşebilir. Tıbbi tedavide yapılacaklar aşağıda sıralanmıştır.
Buz torbası yada sıcak uygulama, simit şeklindeki yastıklar, oturma esnasında kuyruk sokumu kemiğinin üzerindaki baskıyı kaldıracağından tedavi edici olabilir. Çok uzun süre oturmaktan kaçınılmalıdır. Yatak istirahati kuyruk sokumu kemiğinin zorlanmasını önlediği için iyileşmeyi hızlandırabilir. İlaç tedavisi yapılabilir.
Algolojik tedavi
Koksidini yada koksalji olarak bilinen kuyruk sokumu kemiği ağrısının asıl tedavisi algolojik yöntemlerle olmalı, manuel terapi yöntemleri ile desteklenmelidir.
Sinir blokları, tüm vücudumuza yayılmış sinirlere yapılan müdahaleyi tanımlar. Sinir blokları için lokal anestezik enjeksiyonları yapılabilir, ya da Radyofrekans nöroablasyon (sinire yakın bir prob yerleştirilerek bu probun ucunun, radyo dalgaları ile, 40 ila 80 0C arasında aşırı ısı üreterek analjezik etki oluşturması) yapılabilir.
Koksidinide impar ganglion blokajı, priformis kas enjeksiyonu, kaudal epidural steroid ve sakroiliak eklem blokajı yapılabilir.
Fizik tedavi
Manipülasyon: Maniplasyon yoluyla, sakrum ve koksiks arasındaki eklem, yetersiz koksiks hareketliliğinin neden olduğu ağrıyı potansiyel olarak azaltarak ayarlanabilir.
Germe egzerszileri: Koksikse bağlı bağların nazikçe gerilmesi, koksigeal bölgedeki kas gerginliğini azaltmada yardımcı olabilir.
Elektroterapi: Özellikle deri içi kullanılan elektriksel sinir stimülatörü (tens) üniteleri, ağrı sinyallerinin koksiksden beyne iletimini engelleyebilir.
Isı veya ısıtma yastığı: Ağrının ilk birkaç gününden sonra omurganın altına sıcak uygulamak, koksiks ağrısına eşlik edebilen veya bunu şiddetlendiren kas gerginliğini hafifletmeye yardımcı olur.
Aktivite değişikliği: Günlük aktivitelerde yapılan değişiklikler, kuyruk kemiğindeki birikimli baskıyı azaltmaya ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu aktivite değişiklikleri, uzun süre oturmaktan kaçınmak için ayakta duran bir masa kullanmayı, kuyruk sokumunun ağırlığını almak için bir yastık kullanmayı veya otururken kuyruk kemiğinden ağırlık alınacak şekilde duruş ayarlamayı içerir.
Cerrahi tedavi
Nadiren gerek duyulur. Cerrahi dışı tüm tedaviler uzun süre denenmiş ancak hiç cevap alınamadığı durumlarda düşünülür. Koksiks kemiği cerrahi olarak çıkartılır. Genel anestezi altında yapılan oldukça kısa süreli ve etkili bir operasyondur.