Omurga Tümörleri

Omurga tümörleri hem omurganın kendi dokularından gelişen hem de buraya başka organ tümörlerinin sıçraması (metastaz) olarak görülebilir. Her yaşta omurga tümörü görülebilse de sıklıkla erişkin yaşta görülür. Omurganın kendi tümörleri hem iyi hem de kötü huylu olabilir. Metastazlar ise kötü huylu tümörlerdir. Hem bir omurga kemiğini hem de birden fazla kemikleri tutmuş olabilir. Birden fazla yaygın görülen tümörler çoğu zaman metastazlar olur. Osteoblastom, osteosarkom, kondroblastom, kondrosarkom, Ewing sarkomu, anevrizmal kemik kisti, dev hücreli tümör, plazmositom, eozinofilik granulom, multipl myelom omurganın primer tümörlerindendir. Plazmositom, multipl myelom ve eozinofilik granulomlar kemik iliğindeki kan yapıcı hücrelerden oluşan tümörlerdir.

Bulgular

Omurga tümörlerinde ağrı en sık görülen semptomlardan birisidir. Omurga tümörleri omurganın boyun ile kafa birleşim yerinden kuyruk sokumu kemiğine kadar görülebilir. Hastalarda meydana getirdiği klinik bulguları genellikle omuriliğin hangi seviyesini tuttuğu ile doğrudan ilişkilidir. Örneğin boyun bölgesini tutan bir omurga tümörü, omurilik basısına neden olunca hem kolları hem gövdeyi hem de bacakları etkileyebilecek problemlere neden olabilir. Beldeki bir tümör ise genellikle belden aşağıya klinik bulgu verir. Duyu kaybı, yürüme güçlüğü, denge bozukluğu, idrar ve gaita yapma zorlukları sıklıkla görülebilir.

Tanı

Omurga tümörleri tanısı için ilk tercih edilen tetkik manyetik resonans (MR) görüntilemedir. Kemik dokuları detaylı görmek için bilgisayarlı tomografi (BT) gerekir. Anjio (DSA, MR, BT) tümör damar ilişkisini göstermek için gereklidir. Bazen ameliyat zamanı tümör kanlanmasını azaltmak için ameliyat öncesinde DSA ile tümör embolizasyonu da gerekebilir.

Biyopsi: Omurga tümörlerinde hemen her zaman önce biyopsi yapılır. Tedavinin şekli ve cinsine, patoloji sonucuna yani tümörün türüne göre karar verilir. Hastada çok hızlı ilerleyen ve hastayı felç eden bir omurilik basısı sözkonusu ise, bu basıyı kaldırmak için acil ameliyat kararı da verilebilir.

Tedavi

Yapılan biyopsi ve görüntüleme sonucuna göre ameliyat türüne karar verilir. Eğer tümör radyoterapiye (RT) hassas bir tümör ise biyopsiden sonra doğrudan RT verilebilir. Eğer tümör anevrizmal kemik kisti, dev hücreli tümör ya da metastaz ise cerrahide tümör parça parça çıkartılabilir. Eğer tümör sarkoma ya da kordoma ise tümörün parçalanmadan, tek parça halinde, tamamen çıkartılması hastaların beklenen hayat süresini uzatır. Bazı durumlarda hastaların durumuna, tümörün cinsine göre bazen hastalarda tümörün kısmi çıkartılarak hastaların rahatlatılması ameliyatı da yapılabilir.

Omurga tümörlerinde genellikle bu tedaviler kombine şekilde uygulanır. Hangi tedavinin uygulanması hastanın durumuna, yaşına, tümörün yerleşimine, cinsine, sayısına, metastaz varlığına ve diğer değerlendirme sonuçlarına göre onkoloji doktoru ile cerrahın ortak kararı ile verilir.

Bütünsel tedaviler

Omurga tümörü tanısı konduktan sonra hızlıca tedavi planlaması yapılır. Tedavide genellikle spinal cerrah, onkoloji ve radyoterapi uzmanı konsey yaparak görüşlerini paylaşırlar. Hasta bütünsel olarak değerlendirilir ve tümörün tedavisi tamamlanırken, hastanın genel vücut sağlığını, sosyal durumunu ve ruh sağlığını destekleyecek tedaviler ilave edilir. Hastanın fonksiyonel bozuklukları varsa fizyoterapi ve rehabilitasyon tedavileri eklenir. Omurga tümörü tedavisi, omurilik basısının ve neden olduğu felcin miktarına, cerrahi ve radyoterapinin etkisine ve oluşturacağı fonksiyon kayıplarına göre, hastaların hem uzun süreli bakım, rehabilitasyon, fiizik tedavi, egzersiz programı, nöro-ürolojik takip, diyet ve psikolojik tedavilere ihtiyaçları olabilir.

Hastalar ve ailelerine sağlanacak psikolojik destek, hastalığın ilerleyen dönemlerinde çok faydalı olabilir. Hastalığa eşlik eden hastalıkların da tedavi edilerek takip altında tutulması gereklidir. Bu şekilde hastaların tedavi planlamasından tıbbi kontrollerine, beslenmesinden egzersiz programları bir bütün olarak organize edilmeli, hastalıklar ile günlük yaşam kalitesi maksimum düzeye çıkartılmalıdır.